Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Канашӗн ҫӗнӗ консультаци канашне кӗнӗ. Вӑл орган ҫӗршыв ертӳҫине социаллӑ-экономика аталанӑвӗнчи ҫивӗч ыйтусене палӑртма пулӑшмалла.
Канаша РФ Президенчӗ Владимир Путин хӑйӗн хушӑвӗпе палӑртать. Ҫӗнӗ йыша хальхинче унчченхилле ҫирӗм регион ертӳҫинчен мар, вун саккӑртан йӗркеленӗ. Йышра малтан пулнӑ регион ертӳҫисенчен пайташлӑха Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Мускав мэрӗ Сергей Собянин, Калуга облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Анатолий Артамонов, Ростов облаҫӗн Пуҫлӑхӗ Василий Голубев, Краснодар крайӗ кӗпӗрнаттӑрӗ Вениамин Кондратьев тата Карачай-Черкесск Республикин Пуҫлӑхӗ Рашид Темрезов сыхласа хӑварнӑ. Ыттисене ҫӗршыв ертӳҫи ҫӗнӗ ҫынсене кӗртнӗ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Александр Андреев ӗнер Ҫурҫӗр электричество сечӗн ертӳҫисемпе курнӑҫса Шупашкар районӗнчи кӳкеҫсен ҫутӑ ыйтӑвне хускатнӑ.
Район центрӗ пачах ҫутӑсӑр лармасть-ха. Анчах хӑш-пӗр урамра ку енпе ыйтусем самай. Колхоз урамӗнче пурӑнакансем, акӑ, напряжени пӗчӗккипе аптӑраҫҫӗ. «Иволга» (чӑв. Саркайӑк), «Надежда» (чӑв. Шанчӑк) пахча юлташлӑхӗсене ҫутӑ кӗртмен.
Депутатпа Ҫурҫӗр электричество сечӗсен ертӳҫисем калаҫни сая кайман. Чӑвашэнерго юпасене, трансформаторсене хӑй шучӗпе вырнаҫтарӗ.
Колхоз урамӗнчи ҫутӑ линине юсама май килменни ӑна Кӳкеҫ поселокӗн балансӗ ҫине регистрацилеменнипе ҫыхӑннӑ. Калаҫу вӑхӑтӗнче Шкул тата Карл Маркс урамӗсенчи линисем те шутра тӑманни палӑрнӑ.
Чӑваш Енӗн тӳре-шари унччен те хоккейла вылятчӗ. Республикӑн правительствинче ӗҫлекенсем Патшалӑх Канашӗн депутачӗсемпе пӑр ҫинче тӗл пулатчӗҫ. Иртнӗ уйӑхра чӑваш парламентне депутатсене ҫӗнӗрен суйланӑ хыҫҫӑн та хоккей выляма пӑрахман. Ӗнер пуҫласа клюшка тата шайба йӑтса пӑр ҫине тухнӑ.
Юлташла матча Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев, ЧР Патшалӑх Канашӗн экс-ертӳҫи, халӗ депутачӗ Юрий Попов та унчченхиллех тухнӑ. Депутатсемпе тӳре-шара командисем Чӑваш Енӗн Спорт министерствин «Чебоксары Арена» (чӑв. Шупашкар Арена) пӑр керменӗнче тӗл пулнӑ.
Михаил Игнатьев Элтепер шучӗпе Патшалӑх Канашӗн ҫӗнӗ йышӗ спортпа тата туслӑрах. Спорт вара пӗрлештерет, сывлӑхлӑ пулма пулӑшать, талпӑнма хистет, вӑй-хал парать.
Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкара Венӑри Андреас Каппелер профессор килсе ҫитнӗ. Кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче вӑл чӑвашсем ҫинчен нимӗҫле кӗнеке пичетлесе кӑларнине эпир пӗлтернӗччӗ.
«Die Tschuwaschen: Ein Volk im Schatten der Geschichte» (Böhlau Köln, 2016.) (чӑв. Чӑвашсем: истори мӗлкийӗнчи халӑх) ят панӑскере юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкарти кооператив институчӗн акт залӗнче 10 сехет те 30 минутра хӑтланӑ. Чӑвашсем ҫинчен кӗнеке кӑларнӑ ятпа Австри ӑсчахне кооператив институчӗн ректорӗ Валерий Андреев, вӗренӳ министрӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Юрий Исаев, чӑваш парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов саламланӑ.
Сӑмах май каласан, пӗр кун маларах Андреас Каппелер профессор Чӑваш патшалӑх университетӗнче пулнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ЧР Патшалӑх Канашӗн улттӑмӗш созыври депутатсен ларӑвӗ иртнӗ. Унта вӗсем РФ Федераци Канашӗн элчине те суйланӑ. Хальхинче те «Пӗрлхлӗ Раҫҫей» партинчен Вадим Николаев суйланнӑ.
Уншӑн 42 депутат сасӑланӑ. Вӑл унччен те сенатор пулнӑ. Ку тивӗҫе вӑл пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗнчен пурнӑҫланӑ.
Аса илтерер: депутатсен мандачӗ ытларах – «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейӗн». Вӗсем — 36-ӑн. КПРФ тата ЛДПР валли 3 вырӑн уйӑрнӑ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫейӗн» — иккӗ.
Ку пӑтӑрмах Чӑваш Енӗн улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш сессийӗ вӑхӑтӗнче ӗнер пулса иртнӗ.
Сесси пынӑ вӑхӑтра, кун йӗркинчи тӗп ыйтусене пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн депутатсене сӑмах парсан, трибуна умне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков тухнӑ. Вӑл калаҫнӑ вӑхӑтра муниципалитетсен пуҫлӑхӗсем харӑс тӑрса тухса утнӑ. Ҫак самантра ҫӗнӗ спикер Валерий Филимонов сӑмах та шарламан.
Оппозици шутланакан маларах асӑннӑ ҫав парти пайташӗ Сергей Семенов кӑна Игорь Моляков политика хӳтӗлесе сӑмах илнӗ. Вӑл ЧР Элтепер Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильевич ячӗпе чӗнсе каланӑ май ҫынсене партие кура уйӑрмалла маррине, пурте социаллӑ пурнӑҫпа экономика ыйтӑвӗсене татасшӑн ҫуннине палӑртса хӑварнӑ.
Чӑваш парламенчӗн спикерӗ пулма Патшалӑх Канашӗн сессийнче паян Валерий Филимонова суйланине эпир маларах пӗлтертӗмӗр-ха. «Фармация» предприяти пуҫлӑхӗнче нумай ҫул ӗҫленӗ ҫак ҫынпа калаҫма-хутшӑнма тивнисем ун пирки ыррине кӑна каланине палӑртмалла. Анчах хальхинче сӑмахӑмӑр ун пирки мар.
Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш сессине, спикера суйличчен, ҫулпа чи аслӑ депутата ертсе пыма шанаҫҫӗ. Ҫапла ку чыса 70 ҫулхи Елена Бадаева, вӑл Шупашкарти 1-мӗш ҫӑкӑр савутне ертсе пырать, тивӗҫрӗ. Анчах парламент ертӳҫине палӑртмалли сасӑлав процедуринче вӑл кӑштах пӑтрашӑнса илнине пула сасӑлава икӗ хутчен ирттерчӗ.
Спикер пулма сӗннӗ пӗртен-пӗр кандидатшӑн, Валерий Филимоновшӑн, пӗрремӗш хутӗнче 37-ӗн сасӑларӗҫ, иккӗмӗшӗнче — хӗрӗхӗн.
Паян Чӑваш Енӗн юстици министрне Надежда Прокопьевана ӗҫрен хӑтарнӑ. Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗнчи ҫемҫе пукана йышӑннӑ ҫынна Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн ларӑвӗнче парламентӑн Аппаратне ертсе пыма шаннӑ. Апла пулсан, эпир маларах пӗлтернӗ пекех пулса тухрӗ.
Надежда Прокопьева Мускаври Ломоносов ячӗллӗ аслӑ шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн ӗҫ биографине 1987 ҫулта ваккатран тытӑннӑ. Росреестр тытӑмӗнче, РФ Юстици министерствин республикӑри управленийӗнче те тӑрӑшнӑ.
Республикӑн Патшалӑх Канашӗнче Аппарат ертӳҫинче самай ӗҫленӗ 64 ҫулхи Анатолий Ухтияров пурне те тав туса сывпуллашнӑ май алӑ усса лармассине, урӑх ӗҫре тӑрӑшма кӑмӑл пуррине палӑртрӗ. Валерий Филимонов спикер ӑна парламентра яланах хапӑл пулассине ӗнентерчӗ.
Юстици министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлама министр ҫумне Ирина Семенована лартнӑ.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗнче Элтепер Администрацийӗн тулли праваллӑ элчи пулма ҫав тытӑмра ӗҫлекен Юрий Васильева ҫирӗплетнӗ.
Юрий Егорович ЧР Министрсен Кабинечӗн ертӳҫин ҫумӗнче — Элтепер Администрацийӗн Ертӳҫинче тӑрӑшать. Юрий Васильева элчӗне ҫирӗплетесси ҫинчен калакан йышӑнӑва регион ертӳҫи Михаил Игнатьев паян кӑларнӑ. 134-мӗш номерлӗ ҫав хушӑвӑн иккӗмӗш пунктӗнче 2014 ҫулхи юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнчи 148-мӗш номерлӗ хушӑва пӑрахӑҫлассине каланӑ. Тепӗр майлӑ каласан, республикӑн юстици министрӗ Надежда Прокопьева парламентра текех элчӗ пулмӗ.
Сӑмах май каласан, Надежда Прокопьева республикӑн Патшалӑх Канашне куҫасси пирки сӑмах ҫӳрет. Унта вӑл парламентӑн Аппарачӗн ертӳҫи пулать теҫҫӗ.
Паян Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш сессийӗ иртет. Унти чи пӗлтерӗшлӗ те кӑсӑклӑ ыйтусенчен пӗри спикера суйласси пулчӗ.
Парламента ертсе пыма Валерий Филимонова лартма пултарассине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнерех пӗлтернӗччӗ. Чӑн та, паян ку должноҫе ӑна шанса пачӗҫ. Спикер кандидатурине «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тӑратнӑ.
«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин Патшалӑх Канашӗнчи фракцийӗн пайташӗ Игорь Моляков унчченхи созыври ертӳҫӗнех, Юрий Поповах, хӑварма сӗнчӗ те, анчах Ю. Попов хӑйӗн кандидатурине илессине, унччен ку должноҫе ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ сӗннине, анчах вӑл килӗшменнине палӑртрӗ.
Ҫапла вара депутатсенчен хӗрӗхӗшӗ спикер пулма сӗннӗ пӗртен пӗр кандидатшӑн, республикӑри «Фармация» предприяти пуҫлӑхӗшӗн Валерий Филимоновшӑн, сасӑларӗ.
+5.3 °C